Garantni fond Republike Srpske, sa 30 miliona KM početnog kapitala koje je obezbijedila Vlada, državni je žirant za privredne subjekte koji imaju dobre ideje i dobar poslovni plan, ali nemaju adekvatnog obezbjeđenje kod banaka i mikro kreditnih organizacija sa kojima Fond ima potpisan ugovor.
U prethodne četiri godine izdate su 62 garancije u ukupnom iznosu od 18,5 miliona KM, čime je podržano 63 miliona KM kredita. Od ovog broja za garantno kreditnu liniju iz oblasti poljoprivrede izdate su 32 garancije u ukupnom iznosu od 8,5 miliona KM, čime je podržano 39 milliona KM kredita – istakao je u intervjuu za portal www.poljoprivrednik.org direktor Garantnog fonda Republike Srpske Radivoja Krčmar.
Koja je uloga Garantnog fonda na finansijskom tržištu Republike Srpske?
-Garantni Fond RS je formiran 2010. godine u cilju davanja podrška
finansijskim institucijama i privrednim subjektima koji imaju problema
sa obezbjeđenjem. Do sada najveće interesovanja je za poljoprivredne
kredite.
Kamate po kreditima za koje Fond daje garancije ne mogu biti veće od 5,9
odsto, daju se za pet kreditnih linija – za početno privređivanje,
poljoprivredna gazdinstva, poljoprivredna preduzeća, preduzetnike i za
privredna društva.
Moguća izloženost prema garancijama je tri puta viša od osnovačkog
kapitala i iznosi 90 miliona KM, a ograničili smo pojedinačno izdavanje
garancija na 1,5 miliona KM.
Projektom Garantnog fonda zaokružen je koncept finansijske podrške
privrednim subjektima u RS i uz kreditne linije Investiciono-razvojne
banke RS koje se rade sa finansijskim sektorom RS, a uz garancije
Garantnog fonda stvoreni su značajni uslovi za održavanje likvidnosti
privrednih subjekata i kreditne aktivnosti finansijskog sektora.
Kad su u pitanju poljoprivredni proizvođači, Garantni fond je podrška
njihovom poslovanju. Spremni smo podržati proizvođače svojim garancijama
tamo gdje je teško da se za obezbjeđenje ponudi hipoteka, zalog na opremu
ili sl.
Poznato je da poljoprivrednici imaju ogromne resurse na raspolaganju, ali
uvijek su im potrebna dodatna sredstva za sjemensku robu, zaštitu,
mehanizaciju i sve ono što je potrebno da se finansira jedan proizvodni
ciklus od godinu dana. To su manji iznosi garancija i kredita, a mi smo
spremni da podržimo mnogo takvih projekata.
Koji su uslovi za garancije iz kreditne linije za poljoprivredna gazdinstva i poljoprivredna preduzeća?
Garancije za poljoprivredu daju se na kredite od 10.000 KM do 1,5 miliona KM, uz kamatnu stopu 5,9% i premiju rizika od 2,3%.
Pravo imaju preduzetnici i pravna lica koja se bave proizvodnjom i
preradom u poljoprivredi i ribarstvu. Zahtjev za dobijanje garancije ide
posredstvom komercijalnih banaka i mikro kredititnih društava, a namjena
je ulaganje u nabavku osnovnih i obrtnih sredstava.
Za garancije od 10 hiljada do 1,5 miliona KM za osnovna sredstva i od 10 do 300 hiljada KM samo za obrtna sredstva.
Rok otplate je do 15 godina uz mogučnost grejs period do 36 mjeseci, ili
do 5 godina samo za obrtna sredsva uz grejs period do 12 mjeseci.
Koliko je izdato garancija u proteklom periodu i u kom iznosu, a što je planirano u 2014. godini?
-U prethodne četiri godine odobrene su i izdate 62 garancije u ukupnom
iznosu od 18,5 miliona KM, čime su podržani krediti u iznosu 63 miliona
KM. Od ovog broja na garantno kreditne linije za oblasti poljoprivrede
odnose se 32 garancije u ukupnom iznosu od 8,5 miliona KM, čime je
podržano 39 milliona KM kredita.
U toku 2014. godine izdato je ili odobreno 7 garancija u ukupnom iznosu od 4,7 miliona KM i podržano 12,2 miliona KM kredita.
Od ovog iznosa za poljoprivredu i registrovana poljoprivredna gazdinstva
odobrene ili izdate su 4 garancije u ukupnom iznosu od 2,5 miliona KM
ili 7,8 miliona KM kredita.
U toku ove godine planirano je oko 7,5 miliona KM za podršku garantno
kredite linije za poljoprivredu. Sa ovim iznosom garancija mi možemo
podržati 15 milona KM kredita, s tim da može biti i više.
Za poljoprivredna gazdinstva, planirano je milion maraka, što ukupno čini 8,5 miliona KM.
U proteklm periodu ni jedna garancija nija pala na teret Garantnog fonda
RS, što dovoljno govori i o ozbiljnosti naših analiza i i ocijene svakog
boniteta pojedinačno.
Kakva je saradnja sa poslovnim bankama?
-Dobra. Posebno bih tu istakao MF i Komercijalnu banku. Glavni cilj nam
je aktivirati banke da imaju interes ulagati u realni sektor, u
poljoprivrednu proizvodnju.
Ne možemo uslovljavati banke gdje da ulažu, ali možemo da obezbjedimo
sigurnost njihovim plasmana u dijelu 50% za koje Garantni fond daje
garanciju. Mnogo je još mogućnosti o kojima ćemo pregovarati u narednom
periodu. Jedna od njih je da se kroz subvencioniranje kamate nadoknadi
razlika u kamati u odnosu na maksimalnu izlaznu koja je sada 5,9%.
Razmišljamo o formiranju nove kreditno –garantne linije za
poljoprivrednike. Ima mnogo mogućnosti, ali ih treba razvijati po uzoru
na Srbiju i zemlje u regionu.
Za nas su protekle tri godine prošle u osnivanju, konstituisanju organa,
pregovorima sa partnerima i pozicioniranju na tržištu. Sada ulazimo u
fazu razvoja.
Sve institucije i organi su konstituisani i počeli sa radom, obišli smo
sve regione i prezentovali naše usluge, kako proljoprivrednim
proizvođačima, zadružnim savezima, tako I drugim privrednim subjektima.
Formiranje ovog fonda dobrim dijelom se temelji na iskustvu Garantnog
fonda Vojvodine, a imamo dobru saradnju i sa fondovima u okruženju.
Da li je kod nas razvijen institut garancija?
-Nije dovoljno. Mi smo podržali svojim garancijama firme koje mogu da budu nosioci razvoja poljoprivrede.
Stalno slušamo priču o malim i srednjim preduzećima. Ima mnogo malih
preduzeća, ali trebaju da se okupe u centre kao što je slučaj sa
“Perutninom” Srbac koja je oko sebe okupila oko 100 kooperanata.
Budućnost je da se mali kooperanti okupljaju oko firmi koje će biti
nosioci razvoja određenog područja kao što je to slučaj u PD “Semberija”
i sl.
To je cilj, Nije to ništa novo, ali tome se teži i dobri projekti dovešće do dobrih rezultata.
Koje su faze prilikom apliciranja i odobravanja koje moraju proći poljoprivrednici?
-Obraćanje klijenta komercijalnoj banci, nakon pregledanog zahtjeva od
starane banke ona se obraća Garantnom fondu koji razmatra bonitet
kllijenta na osnovu kojeg donosi odluku o izdavanju garancije. Naredna
faza je da banka postupi u skladu sa svojim procedurama odobri i plasira
kredit.
Garantni fond RS ima obavezu monitornga svakog pojedinačnog plasmana.